δεν φοβάμαι πια το λευκό σε καμία του μορφή
-μόνο το λευκό των συνειδήσεων φοβάμαι
http://www.youtube.com/watch?v=atyvdC15HFA (Moby- Everloving)
Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014
Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2014
Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2014
Βρήκα μέσα στα μάτια σου
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τα βιβλία που δεν έγραψα
πεδιάδες, δάση, πολιτείες, ορίζοντες, κανάλια.
Βρήκα τ΄αυτοκρατορικά όρη της γης κι απάνω τους
τις δύσες με τα κόκκινα σύννεφα. Τα μεγάλα
ταξίδια που δεν έκαμα βρήκα μέσα στα μάτια σου.
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τους γελαστούς μου φίλους
που μού τους σκέπασεν η γης, η χλόη, το χιόνι, η νύχτα.
Τα λόγια που θα μούλεγαν βρήκα μέσα στα μάτια σου…
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τον πόλεμο τελειωμένο.
Πουλάκια και ήλιος στα κλαδιά! Το παιδικό μου σύμπαν
με τις χρυσές του ζωγραφιές βρήκα μέσα στα μάτια σου.
Βρήκα τους μελαγχολικούς γήλοφους της πατρίδας μου
να στέκονται μες στη σιωπή σα ν΄ακούσανε τη φωνή μου.
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τις νύχτες να κυλάνε
μεγάλους ποταμούς σιωπής, όπως στα έξη μου χρόνια.
Της θλίψης την αστροφεγγιά, βρήκα μέσα στα μάτια σου.
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τον κόσμο να με θυμάται
κι όλα όσα γνώρισα παιδί να με φωνάζουν με τ΄όνομά μου…
Αν ήτανε όλα εδώ πιο απλά, όπως η "καλημέρα"
κι η "καληνύχτα", όπως το φως στα τζάμια την αυγή,
αν ήτανε όλα εδώ πιο απλά, τότε, σ΄αυτό τον κόσμο,
θε νά΄χαμε ένα απέραντο σπίτι. Θε νάμαστε άγγελοι.
Το αιώνιο μου παράπονο βρήκα μέσα στα μάτια σου…
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τα βιβλία που δεν έγραψα
πεδιάδες, δάση, πολιτείες, ορίζοντες, κανάλια.
Βρήκα τ΄αυτοκρατορικά όρη της γης κι απάνω τους
τις δύσες με τα κόκκινα σύννεφα. Τα μεγάλα
ταξίδια που δεν έκαμα βρήκα μέσα στα μάτια σου.
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τους γελαστούς μου φίλους
που μού τους σκέπασεν η γης, η χλόη, το χιόνι, η νύχτα.
Τα λόγια που θα μούλεγαν βρήκα μέσα στα μάτια σου…
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τον πόλεμο τελειωμένο.
Πουλάκια και ήλιος στα κλαδιά! Το παιδικό μου σύμπαν
με τις χρυσές του ζωγραφιές βρήκα μέσα στα μάτια σου.
Βρήκα τους μελαγχολικούς γήλοφους της πατρίδας μου
να στέκονται μες στη σιωπή σα ν΄ακούσανε τη φωνή μου.
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τις νύχτες να κυλάνε
μεγάλους ποταμούς σιωπής, όπως στα έξη μου χρόνια.
Της θλίψης την αστροφεγγιά, βρήκα μέσα στα μάτια σου.
Βρήκα μέσα στα μάτια σου τον κόσμο να με θυμάται
κι όλα όσα γνώρισα παιδί να με φωνάζουν με τ΄όνομά μου…
Αν ήτανε όλα εδώ πιο απλά, όπως η "καλημέρα"
κι η "καληνύχτα", όπως το φως στα τζάμια την αυγή,
αν ήτανε όλα εδώ πιο απλά, τότε, σ΄αυτό τον κόσμο,
θε νά΄χαμε ένα απέραντο σπίτι. Θε νάμαστε άγγελοι.
Το αιώνιο μου παράπονο βρήκα μέσα στα μάτια σου…
Νικηφόρος Βρεττάκος
Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014
Ψυχανάλυση και οικονομική κρίση. Μία συνέντευξη με τον Γάλλο ψυχαναλυτή, Jacques-Alain Miller.
Στο http://criticalpsygreece.wordpress.com/
http://criticalpsygreece.wordpress.com/2008/11/14/%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%85/
Στο http://criticalpsygreece.wordpress.com/
http://criticalpsygreece.wordpress.com/2008/11/14/%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%85/
Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2014
Όσο Mπορείς
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ώς που να γίνει σα μια ξένη φορτική.
Κ. Π. Καβάφης
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2014
Μία ερωτική επιστολή του Giuseppe Ungaretti
Γράφει ο Γιάννης Η. Παππάς.
[Απόσπασμα από τον τόμο Giuseppe Ungaretti, Για την ποίηση και τη ζωή - κείμενα, συνεντεύξεις, επιστολές, εισ.-μτφρ.-σχ.: Γιάννης Η. Παππάς, (.poema..) εκδόσεις, 2014]
Πηγή: e-poema.gr
Η ανέκδοτη επιστολή του Τζιουζέπε Ουνγκαρέτι προς την Μπρούνα Μπιάνκο αποτελεί ένα δείγμα αποτύπωσης της προσωπικής ζωής του ποιητή. [...]
Η Μπρούνα Μπιάνκο, ποιήτρια και δικηγόρος, γεννήθηκε στο Cossano Belbo, το 1940, περιοχή από την οποία κατάγονταν και ο Τσέζαρε Παβέζε. Μετακόμισε οικογενειακώς από την Ιταλία στην Βραζιλία το 1956. Από το 1966 έζησε για τρία χρόνια μια συναισθηματική σχέση με τον Ουνγκαρέτι, τον οποίο συνάντησε κατά τη διάρκεια ενός κύκλου διαλέξεων που έδωσε ο ποιητής στη Βραζιλία. Εκείνος ήταν 78 χρονών κι εκείνη μόλις 26.
Η επιστολή που δημοσιεύεται εν προκειμένω είναι ανέκδοτη. Συγκεκριμένα, απεστάλη από τον ποιητή προς την Μπρούνα στο Σάο Πάολο το 1967. Οι δυο τους θα συναντηθούν την επόμενη χρονιά, όταν ο ποιητής θα προσκληθεί από την εταιρεία Olivetti της Αργεντινής για μια σειρά συναντήσεων μεταξύ Iταλών και Νοτιοαμερικανών ποιητών. Μαζί με την Μπρούνα πηγαίνει στο Μπουένος Αϊρες και την Παταγονία. Από την επίσκεψη αυτή υπάρχουν ανέκδοτες φωτογραφίες οι οποίες δημοσιεύονται για πρώτη φορά στον τόμο που θα κυκλοφορήσει στις αρχές του 2014 από τις (poema..) εκδόσεις.
Ρώμη, στις 8, Αύγ, 1967
Μικρή,1
θα βρεις εσώκλειστη την επιστολή προς τη Vovo.2 Πρόκειται για μια επιστολή που γράφτηκε όπως η καρδιά υπαγορεύει και, τολμώ να πω, η ευγένεια. Είμαι ένα άτομο απότομο μερικές φορές, και όποιος με γνώριζε σε άλλες εποχές, ξέρει ότι ήμουν ένας άνθρωπος με μια μισαλλοδοξία και μια βία που, σήμερα εκ των υστέρων, να με κάνει να νιώθω λίγο ντροπή. Τα χρόνια, οι πίκρες -και οι χαρές ως μια ανάμνηση τώρα πια- δεν με εξημέρωσαν, αλλά μ' έκαναν εξαιρετικά λιγότερο παρορμητικό. Κατά βάθος όμως, πιο μυστική τότε, κανόνας που τηρείται σήμερα, η ευγένεια -και ίσως τότε ήμουν βίαιος από ευγένεια- είναι η εσωτερική παρόρμηση που ρυθμίζει σήμερα τη ζωή μου: η ευγένεια. Ευγενική ανυπέρβλητα είσαι εσύ. Μια ματιά σου, μια συλλαβή σου, μια κίνηση της ψυχής σου, που να μην υπαγορεύονται από έμφυτη ευγένεια, και τη σοφή τέχνη της ευγένειας. Σ' ευχαριστώ αγάπη. Σ' αγαπώ, αγάπη μου, για λόγους που δεν είναι, το ξέρεις καλά, ούτε από επιπολαιότητα ούτε από καπρίτσιο, ούτε από οποιαδήποτε ώθηση κτηνωδίας.
Σ' αγαπώ, αγάπη μου, σώμα και ψυχή. Ενα σώμα που είναι το κατάλληλο μέτρο και θησαυρός ψυχής που έχουμε βρεθεί ποτέ.
Εκλεισα μια κουκέτα στο τρένο για τη Γένοβα. Θα φτάσω τις πρώτες πρωινές ώρες στις 20, θα ξεκουραστώ μέχρι να έρθει η ώρα να πάω στο λιμάνι, το οποίο βρίσκεται κοντά στο ξενοδοχείο μου, το Hôtel Prince, και θα ξαναδώ τον Μπρούνο, αλλά μέσα απ' αυτόν θα δω εσένα, και αυτός είναι ο λόγος, για να αισθάνομαι πιο κοντά -σε αισθάνομαι πολύ κοντά πάντα, ένα με μένα- αλλά ο Μπρούνο θα είναι σαν να ήσουν εδώ, λίγο πολύ σαν να ήσουν εδώ, σε έχει αφήσει πριν από λίγο, και θα είναι επίσης και ο Μάρκο. Οι τρεις σας μου είστε πολύ κοντά στην καρδιά μου. Νομίζω ότι ο Μάρκος θα μπορούσε να έρθει να με πάρει από το ξενοδοχείο, πολύ κοντά όπως έχω ήδη αναφέρει στο λιμάνι. Ισως θα μπορούσε επίσης να πάρει πρωινό μαζί μου. Και αν υπήρχαν και άλλοι συγγενείς, καλοδεχούμενοι!
Οταν έρθουν στη Ρώμη ο Μπρούνο και ο Μάρκο,3 θα ήθελα να τους δείξω διάφορα πράγματα. Εδώ γεννήθηκε το Μπαρόκ. Η Ρώμη είναι η πιο εξαιρετική μπαρόκ πόλη στον κόσμο. Εκεί εργάστηκαν ο Μπερνίνι4 και ο Μπορομίνι.5 Θα ήθελα να τους δείξω μερικά από τα έργα του Μπορομίνι. Ηταν ο πιο φανταστικός αρχιτέκτονας που είχε ο κόσμος, ίσως ο μεγαλύτερος από κάθε άποψη. Ηταν Τιτσινέζος.6 Πέθανε νέος, αυτόχειρας. Τα μνημεία του είναι πηγάδια ισορροπίας, τα διάφορα μέρη ανυψώνονται προς τα πάνω με μια αρμονία αξεπέραστη, καθώς τα αντικείμενα οδηγούν το ένα πάνω στο άλλο, ένα βουνό από αντικείμενα, ένας ταχυδακτυλουργός τσίρκου. Και μετά εύχομαι να ανακαλύψουν τους Ετρούσκους. Δεν μπορούν να έρθουν μαζί μου μέχρι τις ανασκαφές της Πομπηίας και του Ercolano; Θα ήταν εικόνες ανεξίτηλες για πάντα. Τα μουσεία της Νάπολης είναι τόσο πλούσια που τρελαίνεσαι. Πόσο ευτυχισμένος θα ήμουν να τους δείξω πόσο μεγάλη ήταν, πόσο μεγάλη θα είναι η Ιταλία: τέχνη και γνώση. Δεν έχουμε άλλους δρόμους αυτοί είναι οι λεωφόροι μας (οι οδηγοί μας). Αγάπη μου, ξέρεις ότι η αγάπη μου για σένα μεγαλώνει κάθε στιγμή; Δεν ξέρω να ζω πια μακριά από σένα. Είσαι η πιο ευγενική καλοσύνη του κόσμου. Σ' αγαπώ, σ' αγαπώ, αγάπη.
Σε φιλώ Unga
Σε χαιρετά με μεγάλη στοργή ο Marianni.7 Στον Waldeloir Rego8 θα στείλω το βιβλίο το συντομότερο δυνατόν μόλις πάω στο κέντρο και θα το προμηθευτώ.
---------------------------
1. Η επιστολή δημοσιεύτηκε στο PEN CLUB ITALIA ONLUS στο ν. 24 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2013). http://www.penclub.it/ Η μετάφραση της επιστολής έγινε σε συνεργασία με τη φίλη Αννα Λαμπρούση, την οποία και ευχαριστώ.
2. Η Vovo ήταν η Erothides de Barros Monteiro, γιαγιά μιας συμμαθήτριας της Μπρούνα στο σχολείο, που την αποκαλούσαν έτσι στοργικά και από τον Bianco. Ηταν αυτή που συνόδευσε την Μπρούνα κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ταξιδιών που έκανε με τον Ουνγκαρέττι στο Belo Horizonte και Salvador de Bahia κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους στη Βραζιλία για το μπαρόκ. Η Μπρούνα συνοδεύτηκε από τη «γιαγιά», επειδή δεν τόλμησε να ζητήσει από τον πατέρα της την άδεια να ταξιδέψει μόνη της. Στο Περού, ωστόσο, πήγε με τη φίλη της Cecilia Monteiro de Barros (ανιψιά της Erothides) και στη Βενετία με την ξαδέλφη Lauretta Bianco.
3. Οι Μάρκο και ο Μπρούνο είναι τα αδέλφια της Μπρούνα. Ο Μάρκο σπούδαζε μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και ο Μπρούνο είχε έρθει να επισκεφθεί τον αδελφό του στην Ιταλία, για έναν μήνα. Ο Ουνγκαρέττι ήταν λάτρης του Μάρκο, ο οποίος ήταν ποιητής και έπαιζε πιάνο ερασιτεχνικά, τόσο που έγραψε και μερικούς στίχους για τον ποιητή (ακόμη αδημοσίευτα).
4. Ο Τζιαν Λορέντσο Μπερνίνι (1598–1680) ήταν διακεκριμένος Ιταλός γλύπτης και ζωγράφος. Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους γλύπτες του 17ου αιώνα, που άφησε το ισχυρότερο προσωπικό στίγμα στην εικόνα της Ρώμης. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους της τεχνοτροπίας του ιταλικού Μπαρόκ, που διακρίθηκε τόσο στη γλυπτική όσο και στην αρχιτεκτονική.
5. Φραντσέσκο Μπορομίνι (1599–1667). Νεότατος ακόμη πήγε στη Ρώμη και εργάστηκε ως λιθοξόος. Το 1634 άρχισαν οι εργασίες της ανέγερσης της μονής και της εκκλησίας του San Carlino alle Quattro Fontane, του πρώτου ατομικού έργου του με το οποίο έγινε γνωστός στην Ευρώπη. Μέχρι την εποχή εκείνη είχε εργαστεί ως βοηθός του Μπερνίνι στον Aγιο Πέτρο και στο Μέγαρο Μπαρμπερίνι. Εξαιτίας των μεγάλων διαφορών στην προσωπικότητα και στην κοινωνική τοποθέτησή τους, οι δύο αρχιτέκτονες ήρθαν σε σύγκρουση, η οποία κορυφώθηκε το 1645 με αφορμή διαφορετικές απόψεις για μια παρέμβαση στον Αγιο Πέτρο.
6. Ticinese είναι περιοχή στο Μιλάνο.
7. Ο Ariodante Mariani (1922-2007) ήταν ποιητής, μεταφραστής, ζωγράφος και γραμματέας του Ουνγκαρέττι.
8. O Waldeloir Rego (1930-2001) ήταν εθνολόγος, ιστορικός και μελετητής του βραζιλιάνικου λαϊκού πολιτισμού.
Πηγή: e-poema.gr
Η ανέκδοτη επιστολή του Τζιουζέπε Ουνγκαρέτι προς την Μπρούνα Μπιάνκο αποτελεί ένα δείγμα αποτύπωσης της προσωπικής ζωής του ποιητή. [...]
Η Μπρούνα Μπιάνκο, ποιήτρια και δικηγόρος, γεννήθηκε στο Cossano Belbo, το 1940, περιοχή από την οποία κατάγονταν και ο Τσέζαρε Παβέζε. Μετακόμισε οικογενειακώς από την Ιταλία στην Βραζιλία το 1956. Από το 1966 έζησε για τρία χρόνια μια συναισθηματική σχέση με τον Ουνγκαρέτι, τον οποίο συνάντησε κατά τη διάρκεια ενός κύκλου διαλέξεων που έδωσε ο ποιητής στη Βραζιλία. Εκείνος ήταν 78 χρονών κι εκείνη μόλις 26.
Η επιστολή που δημοσιεύεται εν προκειμένω είναι ανέκδοτη. Συγκεκριμένα, απεστάλη από τον ποιητή προς την Μπρούνα στο Σάο Πάολο το 1967. Οι δυο τους θα συναντηθούν την επόμενη χρονιά, όταν ο ποιητής θα προσκληθεί από την εταιρεία Olivetti της Αργεντινής για μια σειρά συναντήσεων μεταξύ Iταλών και Νοτιοαμερικανών ποιητών. Μαζί με την Μπρούνα πηγαίνει στο Μπουένος Αϊρες και την Παταγονία. Από την επίσκεψη αυτή υπάρχουν ανέκδοτες φωτογραφίες οι οποίες δημοσιεύονται για πρώτη φορά στον τόμο που θα κυκλοφορήσει στις αρχές του 2014 από τις (poema..) εκδόσεις.
Ρώμη, στις 8, Αύγ, 1967
Μικρή,1
θα βρεις εσώκλειστη την επιστολή προς τη Vovo.2 Πρόκειται για μια επιστολή που γράφτηκε όπως η καρδιά υπαγορεύει και, τολμώ να πω, η ευγένεια. Είμαι ένα άτομο απότομο μερικές φορές, και όποιος με γνώριζε σε άλλες εποχές, ξέρει ότι ήμουν ένας άνθρωπος με μια μισαλλοδοξία και μια βία που, σήμερα εκ των υστέρων, να με κάνει να νιώθω λίγο ντροπή. Τα χρόνια, οι πίκρες -και οι χαρές ως μια ανάμνηση τώρα πια- δεν με εξημέρωσαν, αλλά μ' έκαναν εξαιρετικά λιγότερο παρορμητικό. Κατά βάθος όμως, πιο μυστική τότε, κανόνας που τηρείται σήμερα, η ευγένεια -και ίσως τότε ήμουν βίαιος από ευγένεια- είναι η εσωτερική παρόρμηση που ρυθμίζει σήμερα τη ζωή μου: η ευγένεια. Ευγενική ανυπέρβλητα είσαι εσύ. Μια ματιά σου, μια συλλαβή σου, μια κίνηση της ψυχής σου, που να μην υπαγορεύονται από έμφυτη ευγένεια, και τη σοφή τέχνη της ευγένειας. Σ' ευχαριστώ αγάπη. Σ' αγαπώ, αγάπη μου, για λόγους που δεν είναι, το ξέρεις καλά, ούτε από επιπολαιότητα ούτε από καπρίτσιο, ούτε από οποιαδήποτε ώθηση κτηνωδίας.
Σ' αγαπώ, αγάπη μου, σώμα και ψυχή. Ενα σώμα που είναι το κατάλληλο μέτρο και θησαυρός ψυχής που έχουμε βρεθεί ποτέ.
Εκλεισα μια κουκέτα στο τρένο για τη Γένοβα. Θα φτάσω τις πρώτες πρωινές ώρες στις 20, θα ξεκουραστώ μέχρι να έρθει η ώρα να πάω στο λιμάνι, το οποίο βρίσκεται κοντά στο ξενοδοχείο μου, το Hôtel Prince, και θα ξαναδώ τον Μπρούνο, αλλά μέσα απ' αυτόν θα δω εσένα, και αυτός είναι ο λόγος, για να αισθάνομαι πιο κοντά -σε αισθάνομαι πολύ κοντά πάντα, ένα με μένα- αλλά ο Μπρούνο θα είναι σαν να ήσουν εδώ, λίγο πολύ σαν να ήσουν εδώ, σε έχει αφήσει πριν από λίγο, και θα είναι επίσης και ο Μάρκο. Οι τρεις σας μου είστε πολύ κοντά στην καρδιά μου. Νομίζω ότι ο Μάρκος θα μπορούσε να έρθει να με πάρει από το ξενοδοχείο, πολύ κοντά όπως έχω ήδη αναφέρει στο λιμάνι. Ισως θα μπορούσε επίσης να πάρει πρωινό μαζί μου. Και αν υπήρχαν και άλλοι συγγενείς, καλοδεχούμενοι!
Οταν έρθουν στη Ρώμη ο Μπρούνο και ο Μάρκο,3 θα ήθελα να τους δείξω διάφορα πράγματα. Εδώ γεννήθηκε το Μπαρόκ. Η Ρώμη είναι η πιο εξαιρετική μπαρόκ πόλη στον κόσμο. Εκεί εργάστηκαν ο Μπερνίνι4 και ο Μπορομίνι.5 Θα ήθελα να τους δείξω μερικά από τα έργα του Μπορομίνι. Ηταν ο πιο φανταστικός αρχιτέκτονας που είχε ο κόσμος, ίσως ο μεγαλύτερος από κάθε άποψη. Ηταν Τιτσινέζος.6 Πέθανε νέος, αυτόχειρας. Τα μνημεία του είναι πηγάδια ισορροπίας, τα διάφορα μέρη ανυψώνονται προς τα πάνω με μια αρμονία αξεπέραστη, καθώς τα αντικείμενα οδηγούν το ένα πάνω στο άλλο, ένα βουνό από αντικείμενα, ένας ταχυδακτυλουργός τσίρκου. Και μετά εύχομαι να ανακαλύψουν τους Ετρούσκους. Δεν μπορούν να έρθουν μαζί μου μέχρι τις ανασκαφές της Πομπηίας και του Ercolano; Θα ήταν εικόνες ανεξίτηλες για πάντα. Τα μουσεία της Νάπολης είναι τόσο πλούσια που τρελαίνεσαι. Πόσο ευτυχισμένος θα ήμουν να τους δείξω πόσο μεγάλη ήταν, πόσο μεγάλη θα είναι η Ιταλία: τέχνη και γνώση. Δεν έχουμε άλλους δρόμους αυτοί είναι οι λεωφόροι μας (οι οδηγοί μας). Αγάπη μου, ξέρεις ότι η αγάπη μου για σένα μεγαλώνει κάθε στιγμή; Δεν ξέρω να ζω πια μακριά από σένα. Είσαι η πιο ευγενική καλοσύνη του κόσμου. Σ' αγαπώ, σ' αγαπώ, αγάπη.
Σε φιλώ Unga
Σε χαιρετά με μεγάλη στοργή ο Marianni.7 Στον Waldeloir Rego8 θα στείλω το βιβλίο το συντομότερο δυνατόν μόλις πάω στο κέντρο και θα το προμηθευτώ.
---------------------------
1. Η επιστολή δημοσιεύτηκε στο PEN CLUB ITALIA ONLUS στο ν. 24 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2013). http://www.penclub.it/ Η μετάφραση της επιστολής έγινε σε συνεργασία με τη φίλη Αννα Λαμπρούση, την οποία και ευχαριστώ.
2. Η Vovo ήταν η Erothides de Barros Monteiro, γιαγιά μιας συμμαθήτριας της Μπρούνα στο σχολείο, που την αποκαλούσαν έτσι στοργικά και από τον Bianco. Ηταν αυτή που συνόδευσε την Μπρούνα κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ταξιδιών που έκανε με τον Ουνγκαρέττι στο Belo Horizonte και Salvador de Bahia κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους στη Βραζιλία για το μπαρόκ. Η Μπρούνα συνοδεύτηκε από τη «γιαγιά», επειδή δεν τόλμησε να ζητήσει από τον πατέρα της την άδεια να ταξιδέψει μόνη της. Στο Περού, ωστόσο, πήγε με τη φίλη της Cecilia Monteiro de Barros (ανιψιά της Erothides) και στη Βενετία με την ξαδέλφη Lauretta Bianco.
3. Οι Μάρκο και ο Μπρούνο είναι τα αδέλφια της Μπρούνα. Ο Μάρκο σπούδαζε μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και ο Μπρούνο είχε έρθει να επισκεφθεί τον αδελφό του στην Ιταλία, για έναν μήνα. Ο Ουνγκαρέττι ήταν λάτρης του Μάρκο, ο οποίος ήταν ποιητής και έπαιζε πιάνο ερασιτεχνικά, τόσο που έγραψε και μερικούς στίχους για τον ποιητή (ακόμη αδημοσίευτα).
4. Ο Τζιαν Λορέντσο Μπερνίνι (1598–1680) ήταν διακεκριμένος Ιταλός γλύπτης και ζωγράφος. Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους γλύπτες του 17ου αιώνα, που άφησε το ισχυρότερο προσωπικό στίγμα στην εικόνα της Ρώμης. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους της τεχνοτροπίας του ιταλικού Μπαρόκ, που διακρίθηκε τόσο στη γλυπτική όσο και στην αρχιτεκτονική.
5. Φραντσέσκο Μπορομίνι (1599–1667). Νεότατος ακόμη πήγε στη Ρώμη και εργάστηκε ως λιθοξόος. Το 1634 άρχισαν οι εργασίες της ανέγερσης της μονής και της εκκλησίας του San Carlino alle Quattro Fontane, του πρώτου ατομικού έργου του με το οποίο έγινε γνωστός στην Ευρώπη. Μέχρι την εποχή εκείνη είχε εργαστεί ως βοηθός του Μπερνίνι στον Aγιο Πέτρο και στο Μέγαρο Μπαρμπερίνι. Εξαιτίας των μεγάλων διαφορών στην προσωπικότητα και στην κοινωνική τοποθέτησή τους, οι δύο αρχιτέκτονες ήρθαν σε σύγκρουση, η οποία κορυφώθηκε το 1645 με αφορμή διαφορετικές απόψεις για μια παρέμβαση στον Αγιο Πέτρο.
6. Ticinese είναι περιοχή στο Μιλάνο.
7. Ο Ariodante Mariani (1922-2007) ήταν ποιητής, μεταφραστής, ζωγράφος και γραμματέας του Ουνγκαρέττι.
8. O Waldeloir Rego (1930-2001) ήταν εθνολόγος, ιστορικός και μελετητής του βραζιλιάνικου λαϊκού πολιτισμού.
Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014
Συντέλεια η οικογενειακή
Χάθηκαν ρήματα σ’ αυτό το σπίτι, ρήματα σπάνια
Χάθηκαν ρήματα σ’ αυτό το σπίτι, ρήματα σπάνια
που μας φιλούσαν κάποτε στο μέτωπο, μας έβαζαν για ύπνο
δεν είναι πίσω από τον καναπέ, στα συρτάρια μέσα, στη ντουλάπα δες
άμα τα βρίσκει η μάνα, που συγυρίζει τα δάκρυα
τα διπλώνει, τα βάζει σε χρόνους συνοπτικούς
αγκαλιαζόμαστε σαν να ανήκουμε στο παρελθόν μας
ο πατέρας κολύμπησε μόνος το μαύρο νερό
έφτασε απέναντι, μας περιμένει
εμάς, που φορέσαμε το πένθος στο μπράτσο σαν άντρες
εμάς, που κουβαλήσαμε στους ώμους το μαόνι και την κερασιά
μην κλαις μαμά, για σένα αφήνω τα μαλλιά μου μακριά
Νίκη Χαλκιαδάκη
Νίκη Χαλκιαδάκη
Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2014
Μεθύστε
Πρέπει νά ῾σαι πάντα μεθυσμένος.
Ἐκεῖ εἶναι ὅλη ἡ ἱστορία: εἶναι τὸ μοναδικὸ πρόβλημα.
Γιὰ νὰ μὴ νιώθετε τὸ φριχτὸ φορτίο τοῦ Χρόνου
ποὺ σπάζει τοὺς ὤμους σας καὶ σᾶς γέρνει στὴ γῆ,
πρέπει νὰ μεθᾶτε ἀδιάκοπα. Ἀλλὰ μὲ τί;
Μὲ κρασί, μὲ ποίηση ἢ μὲ ἀρετή, ὅπως σᾶς ἀρέσει.
Ἀλλὰ μεθύστε.
Καὶ ἂν μερικὲς φορές, στὰ σκαλιὰ ἑνὸς παλατιοῦ,
στὸ πράσινο χορτάρι ἑνὸς χαντακιοῦ,
μέσα στὴ σκυθρωπὴ μοναξιὰ τῆς κάμαράς σας,
ξυπνᾶτε, μὲ τὸ μεθύσι κιόλα ἐλαττωμένο ἢ χαμένο,
ρωτῆστε τὸν ἀέρα, τὸ κύμα, τὸ ἄστρο, τὸ πουλί, τὸ ρολόι,
τὸ κάθε τι ποὺ φεύγει, τὸ κάθε τι ποὺ βογκᾶ,
τὸ κάθε τι ποὺ κυλᾶ, τὸ κάθε τι ποὺ τραγουδᾶ,
ρωτῆστε τί ὥρα εἶναι,
καὶ ὁ ἀέρας, τὸ κύμα, τὸ ἄστρο, τὸ πουλί, τὸ ρολόι,
θὰ σᾶς ἀπαντήσουν:
-Εἶναι ἡ ὥρα νὰ μεθύσετε!
Γιὰ νὰ μὴν εἴσαστε οἱ βασανισμένοι σκλάβοι τοῦ Χρόνου,
μεθύστε, μεθύστε χωρὶς διακοπή!
Μὲ κρασί, μὲ ποίηση ἢ μὲ ἀρετή, ὅπως σᾶς ἀρέσει.
Charles Baudelaire
Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2014
Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2014
Από το 1ο μου βιβλίο, ένα ποίημα για τη θάλασσα και τη μητέρα
Αβάπτιστα νερά
είναι, λες, η θάλασσα κυματιστός ουρανός
κι ακούραστη ανάσα στο στόμα της εφηβείας
Ξαγρυπνά κάθε βράδυ στο στέκι, δεν αλλάζει ρούχα.
Ψηλή και σιωπηλή
με βλέμμα μοχθηρό καταπίνει ζωντανά ναυάγια
ήτανε κάποτε μάνα, βλέπεις, μα τιμωρήθηκε από θεούς
μαστιγώθηκε από ανθρώπους,
και γίναν τα παιδιά της ρίζες
φυτρώνουν στα βράχια της
ανθίζουν στα κοράλλια της
δέρνονται απ’ τα μαλλιά της
μουχλιασμένα ρέουν στα χείλη της
αφρίζουν μέσα απ’ τα δόντια της
πελαγώνουν στα φρύδια της
τσαλακώνονται με τα ψάρια της
ζωντανεύουν από τα γεννοφάσκια και στην ποδιά της κου-
κουλώνονται
κλαψουρίζουν σαν να ζητούν ένα όνομα
να μάθουν ξόρκια θέλουν, να γίνουν παρόντες,
να αφορίσουν την ύλη δαρμένα από σάρκες
κι όμως δεν μπορούν να της μιλήσουν ποτέ
αφού είναι πέτρες.
Αβάπτιστα νερά
είναι, λες, η θάλασσα κυματιστός ουρανός
κι ακούραστη ανάσα στο στόμα της εφηβείας
Ξαγρυπνά κάθε βράδυ στο στέκι, δεν αλλάζει ρούχα.
Ψηλή και σιωπηλή
με βλέμμα μοχθηρό καταπίνει ζωντανά ναυάγια
ήτανε κάποτε μάνα, βλέπεις, μα τιμωρήθηκε από θεούς
μαστιγώθηκε από ανθρώπους,
και γίναν τα παιδιά της ρίζες
φυτρώνουν στα βράχια της
ανθίζουν στα κοράλλια της
δέρνονται απ’ τα μαλλιά της
μουχλιασμένα ρέουν στα χείλη της
αφρίζουν μέσα απ’ τα δόντια της
πελαγώνουν στα φρύδια της
τσαλακώνονται με τα ψάρια της
ζωντανεύουν από τα γεννοφάσκια και στην ποδιά της κου-
κουλώνονται
κλαψουρίζουν σαν να ζητούν ένα όνομα
να μάθουν ξόρκια θέλουν, να γίνουν παρόντες,
να αφορίσουν την ύλη δαρμένα από σάρκες
κι όμως δεν μπορούν να της μιλήσουν ποτέ
αφού είναι πέτρες.
Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2014
ΩΣΙΣ
'Εστω κι αν η γαλήνη απλώνεται στα χόρτα
Ουδέποτε τ' ανασαλέματα δεν παύουν
Αυτά μας ζουν και ζούμε εμείς εντός τους
Τα πρώτα ανασαλέματα τα πρώτα αρχέτυπα
Της ίδιας άλικης ορμής που προωθεί τις ώσεις
Σπαθάτα χελιδόνια μέσ' στον ήλιο
Και πουπουλένια νυχτοπούλια μέσ' στο σκότος
Θαρθούν τ' ανασαλέματα θαρθούν τα ρίγη
Κι' όταν ακόμα ακινητούν τ' αστέρια
Στους βελουδένιους των βυθούς.
'Εστω κι αν η γαλήνη απλώνεται στα χόρτα
Ουδέποτε τ' ανασαλέματα δεν παύουν
Αυτά μας ζουν και ζούμε εμείς εντός τους
Τα πρώτα ανασαλέματα τα πρώτα αρχέτυπα
Της ίδιας άλικης ορμής που προωθεί τις ώσεις
Σπαθάτα χελιδόνια μέσ' στον ήλιο
Και πουπουλένια νυχτοπούλια μέσ' στο σκότος
Θαρθούν τ' ανασαλέματα θαρθούν τα ρίγη
Κι' όταν ακόμα ακινητούν τ' αστέρια
Στους βελουδένιους των βυθούς.
A. Eμπειρίκος
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)